Tasarım

Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür.
Ürün, bilgisayar programları hariç olmak üzere, endüstriyel yolla veya elle üretilen herhangi bir nesnenin yanı sıra birleşik bir ürün veya bu ürünü oluşturan parçaları, ambalajlar gibi nesneleri, birden çok nesnenin bir arada algılanan sunumlarını, grafik sembolleri ve tipografik karakterleri ifade eder.

- Koruma kriterleri nelerdir :
Tasarım tescil sistemi içerisinde bir tasarım ancak “yenilik” ve “ayırt edici nitelik” şartlarını haiz olması koşuluyla korunmaktadır.
Yenilik: Bir tasarımın aynısının, ‘tescilli tasarım’ için başvuru veya rüçhan tarihinden önce; ‘tescilsiz tasarım’ için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce; dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış olmasını,
Ayırt Edici Nitelik: Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim ile tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce ve tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenim arasında bir farklılık olmasını ifade etmektedir.

- Koruma kapsamı dışında kalan tasarımlar nelerdir :
1.Tasarım ve ürün tanımına uygun olmayan tasarımlar,
2.Yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olmayan tasarımlar,
3.Kamu düzeni veya genel ahlaka aykırı tasarımlar,
4.Ürünün teknik fonksiyonunun zorunlu kıldığı görünüm özellikleri,
5.Tasarımın kullanıldığı veya uygulandığı ürünün, başka bir ürüne mekanik olarak monte edilmesi veya bağlanması için belirli biçim ve boyutlarda üretilmesi zorunlu olan tasarımlar,
6.Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamında yer alan hükümranlık alametleri ile bu kapsam dışında kalan ancak kamuyu ilgilendiren, dini, tarihi ve kültürel değerler bakımından halka mal olmuş ve ilgili mercilerin tescil izni vermediği işaretlerin, armaların, nişanların veya adlandırmaların uygunsuz kullanımını içeren tasarımlar.

- Çoklu Tasarım başvurusu :
Çoklu başvuru, tek başvuruda birden fazla tasarım için tescil talebi yapılmasına imkan vererek başvuru sahiplerinin kolay ve daha az maliyetli başvuru yapabilmelerini sağlamaktadır. Süslemeler ve desen tasarımları hariç olmak üzere, birden fazla tasarımın aynı başvuruda işleme alınabilmesi için tasarımların veya tasarımın uygulandığı ürünlerin Locarno sınıflandırma listesinde belirtilen aynı sınıfa ait olmaları gerekmektedir. Çoklu başvuru kapsamında en fazla yüz adet tasarım başvurusu yapılabilir.

- Tasarımın hükümsizlüğü :
Yetkili bir mahkeme tarafından tasarım tescili hükümsüz kılınabilir. Sınai Mülkiyet Kanununa göre hükümsüzlük sebepleri aşağıdaki gibidir:
1.Tasarımın, kanunda yer alan tasarım ve ürün tanımlarına uymaması,
2.Tasarımın yeni ve ayırt edici nitelikte olmaması,
3.Tasarımın kamu düzeni ve genel ahlaka aykırı olması,
4.Ürünün teknik fonksiyonun zorunlu kıldığı görünüm özellikleri içermesi,
5.Tasarımın başka bir ürüne mekanik olarak monte edilebilmek veya bağlanabilmek için ancak zorunlu biçim ve boyutlarda üretilmek zorunda olması,
6.Tasarımın Paris Sözleşmesinin 2 nci mükerrer 6 ncı maddesi kapsamında belirtilen işaretlerin, armaların, amblemlerin, nişanların veya adlandırmaların uygunsuz kullanımını içermesi,
7.Başvurunun Kanunda belirtilen korumadan yararlanacak kişiler kapsamına girmeyen gerçek veya tüzel kişilerce yapılması,
8.Başvurunun kötü niyetli olduğunun ve bir fikri veya sınai mülkiyet hakkının yetkisiz kullanımını oluşturduğunun ispat edilmesi,
9.Tasarımın gerçek hak sahibinin başkası olması,
10.Sonradan kamuya açıklanan aynı veya benzer nitelikteki bir tasarımın başvuru tarihinin tescilli tasarımdan önce olmasıdır.

- Yurtdışında tasarım tescili :

1.Uluslararası Tasarım tescili
Türkiye’nin de taraf olduğu Lahey anlaşması uyarınca uluslararası tasarım tescili yapılabilmektedir. Uluslararası başvuru sistemi başvuru sahiplerine, çok daha az maliyet ile ve tek bir başvuru yaparak birden fazla ülkede tasarımlarının tescil edilmesi imkanı sağlamaktadır. Bu sistem ile yurtdışında tescil sahibi olmak, bir ülkede bireysel olarak tasarım tescili almak için harcanan süre ve ücret bakımından çok daha avantajlıdır.

2.Avrupa Topluluğu Tasarım Tescili :
Avrupa Topluluğuna üye ülkeleri kapsayan tasarım tescil sistemidir. Türkiye Topluluğa üye değildir ancak başvuru yapma hakkına sahiptir. İspanya – Alicante’de bulunan merkez ofise yapılan başvurularda topluluğa üye tüm ülkeler seçilmiş kabul edilerek işlem yapılabilmektedir. Böylece Tüm topluluk ülkelerinde geçerli güçlü bir tasarım tesciline sahip olunabilmektedir.